रामेछापको विकास गर्ने सांसद आङटावा शेर्पाको १५ योजना

राजधानी काठमाडौंबाट नजिकै रहेर पनि विकासको दृष्टिकोणले रामेछाप अझै पनि पछाडि नै छ । यसै बर्षबाट मात्र जिल्लाको सबै गाविसहरुमा मोटरबाटो पुगेको छ । तर बर्षाको समयमा आधाजसो सडकमा अझै पनि गाडी चल्ने अवस्था छैन् । खानेपानी, विद्युत स्वास्थ्य, शिक्षा कृषि लगायतको क्षेत्रमा सोचे अनुसारको विकासले गति लिन सकेको छैन् । रामेछाप क्षेत्र नम्बर १ बाट निर्वाचित नेपाली कांग्रेसका सांसद आङटावा शेर्पा संसदको विकास समितिको सदस्य पनि छन् । यसै विषयमा रामेछाप जिल्लाको विकास कसरी गर्न सकिन्छ ? जिल्लामा विकास निर्माणका आधार के–के हुन ? रामेछाप जिल्ला विकासको दृष्टिकोणले पछाडि पर्नुको कारण लगायतको विषयमा केन्द्रीत रहेर सांसद आङटावा शेर्पासँग रामेछाप न्युजले गरेको कुराकानीः
यस्ता छन शेर्पाका विकासका १५ योजनाः

सबै गाविसमा बाटो पुग्यो अब सधै गाडी चल्ने बनाउछु
रामेछाप जिल्लाको सबै गाविसहरुमा अहिले मोटर बाटो पुगेको छ । म सांसद भएपछि सरकारले प्रदान गर्ने पूर्वाधार विकास बजेट अधिकाशं बाटोमा नै प्रयोग भयो । मेरो पहिलो प्राथमिकता नै सबै गाविसमा बाटो पुर्याउने थियो । यसमा म सफल भएको छु । अब बर्षाको समयमा आधा बाटोमा पनि गाडी गुडदैन । कसरी हुन्छ सबै गाविसमा हिउद बर्षा नै गाडी गुडाउन सक्ने बनाउने लक्ष्य छ । तीन बर्षको बजेट सबै सडक निर्माणमा मात्र विनियोजन भयो । अपेक्षा अनुसार विकास भएको छ । अहिले खुसी मान्नु पर्ने भनेको सबै गाविसमा मोटरबाटो पुग्ने हो ।

सडक कालोपत्रमा प्राथमिकता
सडक निर्माण त भयो । अब कालोपत्रे पनि एक साथ गर्नुपर्ने आवश्यकता छ । बाटोसँगै पक्की पुलको पनि उत्तिकै खाँचो छ । जिल्लाको उत्तरी क्षेत्रका १६ गाविस गुम्देल–चुचुरे हुँदै खिम्तीसँग जोडिएको कच्ची बाटोलाई नै कालोपत्रे गर्ने भनेर प्राथमिकता राखिएको छ । यस सडकको लागि ३५ करोड रुपैयाँमा टेन्डर पनि भइसकेको छ । एक निर्वाचन क्षेत्र एक पुल अन्तर्गत पहाडी लोकमार्गमा पर्ने सुनकोसीको रामपुर गाविसमा पक्की पुलको लागि सर्भे भएर नवलपुरघाटमा पुल निर्माणको लागि टेन्डर प्रक्रिया अगाडि बढेको छ ।

मन्थली–रामेछाप सडक कालोपत्रे
सदरमुकाम मन्थलीबाट एडिबीको सहयोगमा जिल्लाको पुरानो सदरमुकाम रामेछापसम्मको १४ किलोमिटर सडक कालोपत्रेको लागि टेन्डर भइसकेको छ । मन्थलीबाट साँघुटारसम्म पनि कालोपत्रेको लागि प्रक्रिया अगाडि बढेको छ । पहिला विपीलाई त्याहँबाट जेल ल्याएको हुनाले साँघुटारबाट रामेछाप सेलेघाट विपी पदमार्ग नामाकरण गरेर कालोपत्र हुँदैछ । तिल्पुङको हलेदेबाट धोवी शिरिसेसम्म कालोपत्रे गर्नको लागि ४४ करोड रुपैयाँ विनियोजन भएको छ । उत्तर–दक्षिण चुचुरेको गर्जाङ हुँदै वाम्ती गुम्देलसम्म कालोपत्रेको लागि ३५ करोड रुपैयाँ विनियोजन भएको छ । रामेछापको कुनै पनि गाविसमा अब भारी बोक्नु पर्ने अवस्था छैन् । रामेछापको २९ गाविसमा मेरो कार्यकालमा बाटो पुग्यो । अब भारी बोक्ने दिन गए ।

खानेपानी अभाव भएको ठाउँमा नदीबाट पानी
रामेछाप वृहत्त खानेपानी आयोजना जिल्लामा लागू भइरहेको छ । जिल्लाको उत्तरी गाविसमा खानेपानीको त्यति धेरै समस्या छैन् । जिल्लाको दक्षिण क्षेत्रमा खानेपानीको समस्या नै छ । म विकास समितिको सदस्य भएको हैसियतमा पनि समितिको बैठकमा पहाडी जिल्लाहरुमाप पनि तराईमा दिएकै जतिकै विद्युतमा सुविधा दिनुपर्छ भनेर माग गरेको छु । सरकारले तराईका क्षेत्रमा सिचाईको लागि पाइने सेवा सुविधा रामेछाप जिल्लाले पनि पाउनु पर्छ भनेको छ । सरकारले पानी तान्ने विद्युतमा सुविधा दिनुपर्छ । कोशीबाट पानी तानेर डाँडा पुर्याउनु पर्छ । त्सकिो लागि सहुलित रुपमा विद्युत उपलब्ध गराउनुपर्छ । जिल्लाका दक्षिण क्षेत्रका बासिन्दालाई अब लिफ्टबाट पानी तानेर खुवाइन्छ । रामेछाप वृहत्त खानेपानी आयोजनाको हालको मुहानबाट पानी ल्याउदा पानी बाटोमै सकिने देखियो । त्यही भएर बत्तिको व्यवस्था सहित नदीबाट नै पानी तानेर खुवाउने योजना छ । यदी पानी तान्नको लागि सरकारले विद्युतको सुविधा दिन नसक्ने हो भने प्रत्येक लिफ्टमा सोलार फिट गरिदिनु पर्छ ।

अब रामेछाप झिलिमिलि हुन्छ अध्याँरोमा बस्नु पर्दैन
रामेछापका दुवै निर्वाचन क्षेत्रमा बत्ति बल्न बाँकी रहेका गाविसमाा अबको दुई बर्षभित्र सबै झलमल हुन्छ । यसको लागि टेन्डर प्रक्रिया अगाडि बढिसकेको छ । विद्युतीकरणको लागि सामुहिक रुपमा हामीले गरेको प्रयास सफल पनि भयो । कुनै पनि गाविसका बासिन्दा अब अध्याँरोमा बस्नु पर्दैन ।

जलविद्युत आयोजनाबाट धनी बनाउँछौ
क्षेत्र नम्बर १ मा जलविद्युतको ठूलो सम्भावना छ । लिखु र खिम्ती खोलाबाट अहिले पनि निजी कम्पनीहरुले विद्युत उत्पादन गरिरहेका छन् । प्रभावित क्षेत्रका गाविसलाई निशुल्क बिजुली दिने व्यवस्था छ । त्यसबाट पनि सुविधा लिन सकिन्छ । खिम्ती खोलाको शिरमा हिमाल इनर्जीले अहिले ११ मेगावाट विद्युत आयोजना निर्माण सुरु गरेको छ । गर्जाङ उपत्यकामा पनि ५ मेगावाटको विद्युत उत्पादन अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यसै बर्ष केन्द्रीय प्रसारण लाइनमा जोडिन्छ । जिरीसम्म सवस्टेसन लाइन जोडिएको छ । लिखु १ र लिखु २ जलविद्युत आयोजना पनि बन्न भएको छ । यि दुई आयोजना झण्डै ९० मेगावाट विद्युत उत्पादन हुन्छ । खिम्ती २ ५० मेगावाटको पिपल्स हाइड्रो कम्पनीले निर्माण कार्य थालेको छ । यस आयोजनामा रामेछापवासी सबैले शेयर हाल्न पाउछन । क्षेत्र नम्बर १ मा तीन सय मेगावाट भन्दा बढी विद्युत उत्पादन गर्न सक्ने क्षमता रहेको छ ।

अब झोलामा खोला राख्ने दिन गए
झोलामा खोला राख्ने पहिला देखिकै चलन हो । यो चलन अब हटाउनु पर्छ । विद्युत विकास विभाग र नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कर्मचारीको मिलेमतोमा पहिला नै खोला र नदी दर्ता हुने गरेको छ । यसले गर्दा निर्माण गर्ने कम्पनीले नै मौका नै पाउदैन । गत बर्ष खुल्ला प्रतिस्पर्धाबाट जो आउछ उसैलाई दिने नीति बनेको छ । अहिलेको सरकारले नचाहिने काम गरेको छ भन्ने सनिन्छ । जसले पहिला दर्ता गरेको छ उसैलाई दिने यो चलखेल भएको छ भन्ने सुन्नमा आएको छ । कर्मचारीको सहमति विना अरुले लाइसेन्स नै पाउदैनन् । अब यो काम रोक्नु पर्छ ।

स्वास्थ्य क्षेत्रमा धेरै सुधारको खाँचो
रामेछाप जिल्ला पहाडी क्षेत्र भएकाले स्वास्थ्य चौकीमा आउने कर्मचारीहरु धेरै बस्न नरुचाउने गरेको पाइएको छ । जसको कारण यहाँका बासिन्दाहरु सेवा सुविधा लिनबाट बञ्चित छन् । सबै गाविसमाा स्वास्थ्य चौकी छ । प्रत्येक स्वास्थ्य क्षेत्रमा दक्ष स्वास्थ्य राख्ने भनेको छ । एउटा स्वास्थ्य चौकीमा क्षेत्रमा एउटा डाक्टर राख्ने नीति छ । अहिले त अहेवकै भरमा स्वास्थ्य चौकी चलेको छ । गाउँ गाउँमा अहिले स्वास्थ्य स्वयंसेवीहरको भूमिका निकै प्रभावकारी देखिएको छ । महिला स्वास्थ्य स्वयंसेवीहरको तलब भक्ता बृद्धि गर्नुपर्छ । सरकारले उपलब्ध गराउने औषधी पनि गाउँगाउँमा पर्याप्त रुपमा पुगेको छैन् ।

ठोसको फलाम चलाउने योजना
ठोसेमा रहेको फलाम खानी उत्खनन्को काम अगाडि बढाउनको लागि प्रयास गरेको हो । ठोसको फलाम खानीको अवस्थाको बारेमा चाइजिन कम्पनीले गरेको सर्भेको रिपोर्ट अनुसार गुणस्तर कम भएको भनिएको छ । उद्योग सञ्चालनमा अरबौ रुपैयाँ खर्च हुन्छ । उद्योग सञ्चालन गर्नेहरुले बढी नाफा कमाउन खोज्छन । अहिले लगानी गर्नेले लगानी पनि उठाउन गाह्रो भन्ने रिपोर्ट आयो । अब उद्योग विभागसँग पनि कुरा हुन्छ । पहिला त यहीको फलाम मार्फत कुटो कोदालो र बन्दुक पनि बनाएकै हो ।

किबी जुनार र अलैची खेतीमा आधुनिकरण
जिल्लामा जुनारको लागि चर्चित नै मानिन्छ । तर यसको व्यवसायिक रुपमा खेती हुन सकेको छैन् । परम्परागत रुपमा नै खेती हुँदै आएको छ । किसानहरुले आ–आफ्नै तरिकाले खेती गर्दै आएका छन् । अब जुनार खेतीलाई आधुकिरण गर्न आवश्यक छ । जुनार खेतीसँग अहिले किबी खेतीतर्फ पनि किसानहरु आर्कषित हुन थालेका छन् । यसको लागि पहल भइरहेको छ ।

चौरीपालनलाई प्राथमिकता
जिल्लाका केही गाविसहरु उच्च पहाडी क्षेत्रमा पर्छन । पयर्टनको साथसाथै पशुपालनको राम्रो सम्भवना बोकेका क्षेत्रहरु छन् । व्यवसायिक रुपमा केही स्थानमा चौरीपालन त भएका छन् । तर पर्याप्त रुपमा छैन् । स्रोत साधन जुटाएर पशुपालनलाई पनि प्राथमिकता दिनुपर्ने खाँचो छ ।

पञ्चायतकालमा दुर्गम रामेछाप सुगम बनाउदाको सास्ती
पञ्चायतकालमा दुर्गम रामेछापलाई सुगम बनाउदा अहिलेसम्म रामेछापवासीले सास्ती पाएका छन् । छिमेकी जिल्ला दोलखाले दुर्गम जिल्लाको हैसियतमा बार्षिक करोडौ अनुदान लिने गरेको छ । तर रामेछापले पाउदैन । यतिसम्म कि सुगम बनाउने नाममा रामेछापको भूमि नै दोलखामा मिलाउने काम भएको छ । दोलखा र रामेछापको सीमाना खिम्ती खोला हो । तर चुचुरे गाविसको अन्तिममा पुगेर ग्वाङखोलालाई सीमाना बनाएर रामेछापको ठूलो भूभाग दोलखामा मिसाउने काम भएको छ । नवराज सुवेदीले आफू राष्ट्रिय पञ्चायतको अध्यक्ष हुने नाममा रामेछाप जिल्लालाई सुगम बनाउदा त्ससको मार अहिलेसम्म रामेछापवासीले खेपरिहेका छन् । जटापोखरी पाँचपाखेरी रामेछाप जिल्लाकै भुभाग भएपनि दोलखा जिल्लाको चाहना विपरीत पनि दोखलातिर मिसाउने काम भयो । यो भुभाग फिर्ता गराउन बीच बर्षदेखि लागेको छु ।

पर्यटन विकासको आधार
रामेछापको क्षेत्र नम्बर १ पर्यटकीय दृष्टिकोणले महत्वपूर्ण क्षेत्र हो । अहिले लुक्लासम्म सिधै हवाई सेवा जोडियो । सुरुमा सगरमाथा जाने बाटो रामेछाप हुँदै जाने गरिएको थियो । दोलखाको जिरीबाट खिम्ती खोला, वाम्ती गुम्देल हुँदै सोलुखुम्बुको लुक्ला हुँदै सगरमाथा जाने गरिएको थियो । अहिले पनि जाने रुट छ । तर त्यति धेरै पर्यटकहरुको चहलपहल छैन । अहिले गाउँगाउँमा होटलहरु सञ्चालन गरिएको छ । पैदल यात्राको लागि पनि विभिन्न क्षेत्रमा रुट बनाउने काम भइरहेको छ ।

भुकम्प पीडितको समस्या समाधान गर्नपर्छ
भुकम्प गएको वीस महिना पुग्दा समेत वास्तविक भुकम्प पीडित भएर पनि कतिपय भुकम्प पीडित राहत पाउनबाट बञ्चित छन् । वास्तविक भुकम्प पीडितहरुले राहत पाउनु पर्छ । यसको लागि राष्ट्रिय पुननिर्माण प्राधिकरणसँग कुरा भएको छ । वास्तविक भुकम्प पीडितलाई राहत दिलाउने काममा सबै मिलेर अगाडि बढ्नु पर्ने आवश्यकता छ । सांसदको हैसियतमा मैले आफ्नो काम गरेको छु । भुकम्प पीडितहरुको अवस्था अहिले पनि कष्टकर नै छ ।

विकासमा तेरो मेरा नभनौ मिलेर अगाडि बढौं
विकासमा राजनीति नगरौं । मेरो पहलमा अहिले सबै गाविसमा मोटरबाटो पुगेको छ । सबै गाविसका जनताले उपभोग गर्ने हो । विकास भनेको साझा हो । सडक बन्यो कांग्रेस एमाले माओवादी राप्रपा सबैले चढने हो । खानेपानीका आयोजना बन्यो सबैले खाने हो । विद्यालय स्वास्थ्य चौकी बन्यो सबैले सेवा लिने हो । विकासमा तेरो मेरो नभनौ मिलेर अगाडि बढौ । भोट जता हालेपनि जनता सबैको साझा हो ।